World Mosquito Day 2023 : आज 20 ऑगस्ट हा दिवस जगभरात जागतिक मच्छर दिवस म्हणून साजरा केला जातो. 1897 मध्ये या दिवशी लिव्हरपूल स्कूल ऑफ ट्रॉपिकल मेडिसिनचे ब्रिटीश डॉ. रोनाल्ड रॉस यांनी मादी अ‍ॅनोफिलीस डासाचा शोध लावला. या डासाच्या चाव्याव्दारे मलेरिया होतो.

हा दिवस साजरा (Celebrate) करण्यामागचा मुख्य उद्देश म्हणजे लोकांना डास चावण्यामुळे होणाऱ्या आजारांबद्दल जागरूक करणे आणि प्रतिबंधात्मक उपायांची माहिती देणे. मलेरियाशी संबंधित या प्रमुख शोधामुळे, डॉ. रोनाल्ड रॉस यांना 1902 मध्ये शरीरविज्ञान किंवा औषधासाठी प्रतिष्ठित नोबेल पारितोषिक देण्यात आले.

जागतिक मच्छर दिवस का साजरा केला जातो?

20 ऑगस्ट 1897 रोजी ब्रिटीश डॉक्टर (Doctor) सर रोनाल्ड रॉस यांनी मादी अ‍ॅनोफिलीस डासाचा शोध लावला, जो जगभरात मलेरिया आणि मृत्यू पसरवण्यास कारणीभूत होता. तेव्हापासून हा दिवस 2022 मध्ये जागतिक मच्छर दिवस म्हणून साजरा करण्यात आला. तसे, मलेरिया अ‍ॅनोफिलीस डासामुळे होत नाही तर तो परजीवी म्हणून काम करतो.

या डासाचा शोध लागल्यानंतरच शास्त्रज्ञांनी मलेरियाला तोंड देण्यासाठी आणखी अनेक महत्त्वाचे संशोधन केले. तथापि, डासाचा शोध लागण्यापूर्वीच जगात मलेरियावरील उपचार अस्तित्वात होते. याआधीच्या शास्त्रज्ञांनी क्विनाइन या औषधाचा शोध लावला होता, पण त्याच्या अभावामुळे दरवर्षी हजारो लोकांचा मृत्यू होत होता.

महत्त्व

डास हे रोगांचे वाहक आहेत. डास चावल्याने डेंग्यू (Dengue), चिकुनगुनिया, झिका व्हायरस आणि मलेरियाचा धोका वाढतो. डेंग्यू आणि मलेरिया हे सर्वात धोकादायक आहेत. हे आजार प्राणघातक ठरू शकतात. एका अहवालानुसार, 2010 साली आफ्रिकेत डासांच्या चावण्यामुळे सर्वाधिक मृत्यू झाले . जगाच्या काही भागांमध्ये मलेरिया ही एक मोठी समस्या आहे. हा दिवस मलेरियाबद्दल जागरूकता वाढवतो.