Home Loan EMI : स्वत:च्या घराचे स्वप्न प्रत्येकाच्या डोळ्यात असते आणि ते पूर्ण करण्यासाठी बहुतांश लोकांना बँकेकडून कर्जही घ्यावे लागते. त्याची रक्कम खूप जास्त असल्याने हे कर्जही दीर्घकाळ टिकते.

बँकेकडून घेतलेल्या गृहकर्जाची रक्कम ठरलेली असते, पण त्यावर आकारण्यात येणाऱ्या व्याजात तफावत असते. अलिकडेच रिझर्व्ह बँकेने रेपो दरात वाढ केली, तेव्हा बँकांनीही (Bank) व्याजदरात वाढ करण्यास सुरुवात केली. यामुळे तुमच्या ईएमआयवरही परिणाम झाला आहे. (Loan)

गुंतवणूक सल्लागार बळवंत जैन स्पष्ट करतात की ही एक सामान्य गोष्ट आहे जी सर्वांना माहित आहे, परंतु बँका आपल्याला अधिक व्याज कसे आकारतात आणि आपल्यावर किती ओझे वाढवतात हे आपल्याला माहित आहे का? खरं तर, बहुतेक गृहकर्जे आता रेपो दरासारख्या बाह्य बेंचमार्कशी जोडली गेली आहेत.

याचाच अर्थ आरबीआयने रेपो रेटमधील व्याजदर जेवढा वाढेल, तेवढीच बँक तुमच्या गृहकर्जाचे व्याजदरही वाढवेल. हे सोपे आहे की वाढीव व्याज दराच्या आधारे आपला ईएमआय देखील जास्त असेल.

पण, ट्विस्ट असा आहे की बँका आपला ईएमआय वाढवण्याऐवजी कर्जाचा कालावधी वाढवतात. यामुळे तुमचा ईएमआय तसाच राहतो आणि बँकेने तुमच्यावर बोजा टाकला नाही असं तुम्हाला वाटतं, पण बँका कर्जाचा कालावधी वाढवून तुम्हाला दीर्घ संधी देत आहेत, हे माहीत नाही.

समजा तुम्ही 8.5 टक्के व्याजदराने 20 वर्षांसाठी 30 लाख रुपयांचं गृहकर्ज घेतलं असेल तर तुमचा ईएमआय 26,035 रुपये प्रति महिना असेल. अशाप्रकारे तुम्हाला संपूर्ण कार्यकाळात 32,48,327 रुपये व्याज म्हणून द्यावे लागतील.

आता रेपो रेट वाढवल्यानंतर जर तुमचा व्याजदर 9 टक्के झाला तर प्रत्येक महिन्याचा ईएमआय 26,992 पर्यंत वाढेल आणि संपूर्ण कार्यकाळात तुम्हाला 34,78,027 रुपये व्याज म्हणून द्यावे लागतील. अशाप्रकारे तुम्हाला व्याज म्हणून 2,29,700 रुपये जास्त द्यावे लागतील.

कार्यकाळ वाढवल्याचा परिणाम -

वरील प्रकरणानुसार झाला तर आपल्याला आढळेल की, बँकेने तुमचा व्याजदर ८.५ टक्क्यांवरून ९ टक्क्यांपर्यंत वाढविल्यानंतर ईएमआय स्थिर ठेवण्यासाठी तुमचा कार्यकाळ किमान २८ महिने वाढवावा लागेल. अशा प्रकारे तुमच्या ईएमआयमध्ये कोणताही बदल होणार नाही, परंतु संपूर्ण कार्यकाळात व्याज म्हणून दिलेली रक्कम वाढून 40,03,842 रुपये होईल.

अशा प्रकारे -

कार्यकाळ वाढवून तुम्ही तुमच्या कर्जावरील व्याजापोटी ७,५५,५१५ रुपये अधिक भराल. फरक इतकाच आहे की, तुम्ही व्याजदर वाढवल्यानंतर अतिरिक्त २,२९,७०० रुपये देत असताना टेंडर वाढल्यास ७,५५,५१५ रुपये देणार आहात. एकूणच बँका न सांगता तुमचा कार्यकाळ वाढवून ५,२५,८१५ रुपये करत आहेत.

बँकिंग तज्ज्ञ अश्विनी राणा सांगतात की, बहुतांश बँका आणि एनबीएफसी व्याजदर वाढवल्यानंतर त्यांना ईएमआय किंवा टेंडर वाढवायचे आहे की नाही याबाबत ग्राहकांकडून कोणतेही मत घेत नाहीत. बँका न विचारता आपला कार्यकाळ वाढवतात आणि दीर्घ मुदतीत मोठा फरक करतात.

हे टाळण्यासाठी -

ग्राहकाने आपल्या बँकेच्या संपर्कात राहिले पाहिजे आणि जेव्हा जेव्हा व्याजदर वाढतात तेव्हा त्याला त्याच्या बँकेकडून माहिती मिळाली पाहिजे की त्याला जास्त ईएमआय भरावा लागेल किंवा त्याचा कार्यकाळ वाढवण्यात आला आहे.

ग्राहकाला त्याच्या कर्जातील बदलांची सर्व माहिती बँकेतून देण्याचा अधिकार आहे. ग्राहकाने दर तीन महिन्यांनी आपले कर्जाचे स्टेटमेंट तपासून त्यातील बदल काळजीपूर्वक पाहावेत.