Ankush Dhavre
येसूबाई या छत्रपती संभाजी महाराजांच्या पत्नी होत्या.
१६८९ मध्ये छत्रपती संभाजी महाराज मुघलांच्या तावडीत सापडले, त्यानंतर येसूबाईंना आणि शाहू महाराजांना औरंगजेबाने बंदी बनवले.
औरंगजेबाच्या मृत्यूनंतर १७०७ मध्ये शाहू महाराजांना सोडण्यात आले, पण येसूबाई बराच काळ मुघलांच्या कैदेत होत्या.
अखेरीस, मराठा साम्राज्यातील राजकीय घडामोडींनंतर त्यांना परत सोडण्यात आले आणि त्या मराठा दरबारात परत आल्या.
शाहू महाराजांच्या कारकिर्दीत येसूबाईंची भूमिका महत्त्वाची होती. त्यांनी आपल्या मुलाला चांगल्या प्रकारे मार्गदर्शन केले.
मुघल कैदेत राहिल्यानंतर आणि नंतरच्या काळात त्यांनी आपले आयुष्य धार्मिक आणि साध्या जीवनशैलीत व्यतीत केले.
येसूबाईंचा मृत्यू १७२५ मध्ये झाल्याचे इतिहासात नमूद आहे.
काही ऐतिहासिक उल्लेखांनुसार, त्या साताऱ्यात राहत होत्या आणि तेथेच त्यांचे निधन झाले.
येसूबाईंची जीवनकथा मराठा इतिहासातील संघर्ष, धैर्य, आणि मातृत्वाचे प्रतीक म्हणून कायम लक्षात ठेवली जाते. ( संदर्भ - शिवचरित्र' – गो. स. सरदेसाय, 'संभाजी महाराज चरित्र' – जयसिंगराव पवार)