Dhanshri Shintre
तिकोना किल्ला, ज्याला वितंडगड असेही म्हणतात, हा पुणे जिल्ह्यातील लोणावळा परिसरातील पवन मावळ भागातील ऐतिहासिक आणि महत्वाचा डोंगरी किल्ला आहे.
हा किल्ला लोणावळ्याजवळ पवना धरणाजवळ स्थित असून, मुंबई–पुणे एक्सप्रेसवेवरूनही तो सहज दिसून येतो.
या किल्ल्याची रचना त्रिकोणी असल्याने त्याला ‘तिकोना’ असे नाव देण्यात आले आहे; हा आकारच त्याची खास ओळख ठरतो.
हा ऐतिहासिक किल्ला समुद्रसपाटीपासून अंदाजे ३,५०० फूट (१०६६ मीटर) उंचीवर वसलेला असून त्याची उंची विशेष आकर्षण ठरते.
तिकोना किल्ल्याचा ट्रेक साधारणपणे सोपा मानला जातो आणि शिखर गाठण्यासाठी दीड ते दोन तास लागतात, त्यामुळे तो नवशिक्या ट्रेकर्ससाठी आदर्श आहे.
येथून लोहगड, विसापूर, तुंग किल्ले आणि पवना धरणाचे मनमोहक दृश्य दिसते, ज्यामुळे ट्रेकर्सना अप्रतिम निसर्गदृश्याचा आनंद मिळतो.
मध्ययुगीन काळात तिकोना किल्ला निजामशाहीच्या ताब्यात होता. नंतर १६५७ साली छत्रपती शिवाजी महाराजांनी कल्याण-भिवंडीसह हा किल्ला स्वराज्यात मिळवला.
१२ जून १६६५ च्या पुरंदर तहानुसार मराठ्यांना २३ किल्ले मुघलांना द्यावे लागले आणि त्यात तिकोना किल्लाही होता. १८ जूनला कुबादखानाने या किल्ल्याचा ताबा घेतला.
१२ जून १६६५ च्या पुरंदर तहानुसार मराठ्यांना २३ किल्ले मुघलांना द्यावे लागले आणि त्यात तिकोना किल्लाही होता. १८ जूनला कुबादखानाने या किल्ल्याचा ताबा घेतला.