Shruti Vilas Kadam
भारतात सर्वात सामान्य प्रकारची नंबर प्लेट म्हणजे पांढरी नंबर प्लेट, जी वैयक्तिक वाहनांसाठी वापरली जाते. या प्रकारच्या नंबर प्लेटवर काळे नंबर आणि अक्षरे असतात.
भारतात टॅक्सी, रिक्षा, बस आणि ट्रकसारख्या वाहतूक वाहनांसाठी ही नंबर प्लेट वापरली जाते. या नंबर प्लेट्सवर काळे अक्षरे आणि क्रमांक असतात.
भारतात स्व-भाड्याने घेतलेल्या वाहनांसाठी (बाईक आणि कार) काळ्या नंबर प्लेट वापरल्या जातात. त्या व्यावसायिक वाहने म्हणून नोंदणीकृत आहेत. नंबर प्लेट वाहन चालविण्यासाठी चालकाला व्यावसायिक ड्रायव्हिंग लायसन्सची आवश्यकता नाही. या नंबर प्लेट्समध्ये काळ्या पार्श्वभूमीवर पिवळे अक्षरे आणि क्रमांक असतात.
भारतात इलेक्ट्रिक वाहनांसाठी हिरव्या नंबर प्लेट्स वापरल्या जातात. या नंबर प्लेट्सवर पांढरे अक्षरे आणि क्रमांक असतात. तथापि, व्यावसायिक आणि खाजगी वाहनांमध्ये अक्षरांच्या रंगात फरक आहे. व्यावसायिक वाहनांना पिवळ्या अक्षरांसह हिरव्या नंबर प्लेट मिळतात, तर खाजगी वाहनांना पांढऱ्या अक्षरांसह हिरव्या नंबर प्लेट मिळतात.
नवीन वाहनांना लाल रंगाची नंबर प्लेट दिली जाते. हे तात्पुरते नोंदणी क्रमांक ३० दिवसांसाठी वैध असते.
भारतातील परदेशी नागरिक आणि दूतावासांच्या वाहनांसाठी निळ्या नंबर प्लेट वापरल्या जातात. या नंबर प्लेटवर कॉन्सुलर कॉर्प्स, संयुक्त राष्ट्र दर्शविणारे संयुक्त राष्ट्र, डीसी (डिप्लोमॅट कॉर्प्स) इत्यादी दर्शविणारे सीसी असते.
भारतातील लष्करी वाहनांसाठी वरच्या दिशेने निर्देशित बाण असलेल्या नंबर प्लेट वापरल्या जातात. या नंबर प्लेट्सवर पिवळ्या पार्श्वभूमीवर काळे अक्षरे आणि क्रमांक असतात.
भारताचे चिन्ह असलेली लाल नंबर प्लेट भारताचे राष्ट्रपती, भारताचे उपराष्ट्रपती, राज्यांचे राज्यपाल, केंद्रशासित प्रदेशांचे उपराज्यपाल आणि इतर उच्चपदस्थ सरकारी अधिकाऱ्यांच्या अधिकृत वाहनांसाठी वापरली जातात.