Shruti Vilas Kadam
जे अन्न पदार्थ नैसर्गिक अवस्थेतून बदल करून तयार केले जातात. म्हणजेच ज्यामध्ये शिजवणे, साठवण, पॅकिंग, मीठ-साखर-तेल घालणे किंवा रसायनांचा वापर केला जातो, त्यांना प्रॉसेस्ड फूड्स म्हणतात.
या पदार्थांवर प्रक्रिया करण्यामागील मुख्य उद्देश म्हणजे अन्न जास्त काळ खराब न होता टिकावे आणि तयार करताना वेळ वाचावा.
पॅकबंद चिप्स, बिस्किटे, नूडल्स, इंस्टंट सूप, केक, ब्रेड, जॅम, सॉस, सॉफ्ट ड्रिंक्स हे सर्व प्रॉसेस्ड अन्नपदार्थांचे उदाहरण आहेत.
या पदार्थांमध्ये कृत्रिम रंग, फ्लेवर, प्रेझर्व्हेटिव्ह, जास्त मीठ किंवा साखर वापरली जाते. त्यामुळे चव वाढते पण आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो.
जास्त प्रमाणात प्रॉसेस्ड फूड्स खाल्ल्याने लठ्ठपणा, मधुमेह, उच्च रक्तदाब, हृदयविकार यांचा धोका वाढू शकतो.
दुधापासून बनवलेले दही, चीज, फ्रोझन भाज्या, डाळी पॅक करून ठेवलेली असली तरी ती मर्यादित प्रक्रिया केलेली (Minimally Processed) असल्याने तुलनेने सुरक्षित असतात.
पॅकेटवरील घटकांची यादी (Ingredients list) खूप मोठी असेल, ओळखीचे नसलेले रसायनांचे नाव असेल आणि शेल्फ लाईफ जास्त असेल तर तो पदार्थ प्रॉसेस्ड फूड असण्याची शक्यता जास्त असते.