Shruti Vilas Kadam
नारळी पौर्णिमा हा मुख्यतः कोकण व किनारपट्टी भागातील मच्छीमार समुदायासाठी महत्त्वाचा दिवस असतो. या दिवशी ते समुद्र देवतेची पूजा करून नारळ अर्पण करतात.
मच्छीमार समुद्रात मासेमारीसाठी निघण्यापूर्वी समुद्रदेवतेला नारळ अर्पण करून सुरक्षिततेसाठी प्रार्थना करतात. हा समारंभ श्रद्धा व कृतज्ञतेचं प्रतीक आहे.
नारळी पौर्णिमेच्या दिवशीच रक्षाबंधन साजरं केलं जातं. त्यामुळे हा बंधु-भगिनी नात्याचा पवित्र दिवस देखील मानला जातो.
चातुर्मासातील मर्यादा संपल्यानंतर या दिवसापासून नव्याने समुद्रात मासेमारीस प्रारंभ केला जातो. त्यामुळे नारळी पौर्णिमा ही आर्थिक दृष्टिकोनातूनही महत्त्वाची आहे.
या दिवशी विविध ठिकाणी भजन, कीर्तन, आरती व धार्मिक विधी पार पाडले जातात. समाजात एकत्रितपणा आणि सांस्कृतिक भावना वृद्धिंगत होतात.
नारळ हे शुभ मानले जाते. यामध्ये त्रिदेवांचे प्रतीक मानले जाते – ब्रह्मा (बाहेरील कवच), विष्णू (पाण्याचा भाग), व महेश (शुभ्र गर).
नारळी पौर्णिमा साजरी करताना समुद्राला प्रदूषणमुक्त ठेवण्याचा संदेश दिला जातो. त्यामुळे हा सण नैसर्गिक साखळीच्या जतनासाठी देखील प्रेरणादायक आहे.