Dhanshri Shintre
कोंढाणा लेणी कर्जत तालुक्यात, रायगड जिल्ह्यात स्थित आहेत आणि ते ई.स.पू. १ ते ३ शतकांमध्ये बनवले गेलेले मानले जातात.
ही लेणी मुख्यत्वे बौद्ध धर्मीयांनी बनवलेली असून, येथे स्तूपे, विहार आणि मंदिरे आढळतात.
लेणी कोंढाणा खडकात कोरलेले आहेत, जे त्यांच्या टिकाऊपणासाठी आणि स्थापत्यशास्त्राच्या कलेसाठी प्रसिद्ध आहेत.
लेणीमध्ये प्रवेशद्वार, मंडप आणि मुख्य विहार यांचा स्थापत्याचा नमुना स्पष्ट दिसतो. जो प्राचीन भारतीय शिल्पकलेचा उत्तम उदाहरण आहे.
लेणींमध्ये ध्यानगुहा आणि स्तूपांची उपस्थिती बौद्ध साधूंच्या ध्यान आणि धार्मिक कर्मकांड आहे.
भित्तीचित्रे, दगडी कोरीव नक्षी, प्राचीन भगवान बुद्धाच्या पुतळ्यांचे शिल्प हे लेणींच्या महत्त्वाचे वैशिष्ट्य आहे.
लेणी समुद्रसपाटीपासून उंचीवर वसलेले असून, नैसर्गिक दृश्ये आणि हवामानामुळे हे स्थान साधूंच्या ध्यानासाठी आदर्श मानले जाते.
या लेणींचा उल्लेख प्राचीन ग्रंथांमध्ये आणि कोंढाणा क्षेत्राच्या ऐतिहासिक नोंदीत आढळतो. ज्यामुळे त्यांचे सांस्कृतिक महत्त्व अधोरेखित होते.