Gums Health : हिरड्यांचा रंग तोंडाच्या आरोग्याची स्थिती सांगतो, कसे ओळखाल?

How to Have Healthy Gums : हिरड्यांचे आरोग्य निरोगी शरीर म्हणजे फक्त हृदयाची किडनी आणि हाडे नसतात तर त्यात हिरड्यांचे आरोग्य देखील समाविष्ट असते. तथापि, शरीराच्या या महत्त्वपूर्ण भागाकडे फारच कमी लक्ष दिले जाते, ज्यामुळे त्याची योग्य काळजी घेतली जात नाही.

हिरड्यांचे आरोग्य (Health) शरीराच्या इतर अवयवांप्रमाणेच महत्त्वाचे आहे. मात्र, त्यांची कमीत कमी चर्चा होते हे हिरड्यांचे दुर्दैव आहे. हेच कारण आहे की खूप कमी लोकांना निरोगी हिरड्यांबद्दल माहिती आहे आणि ते ही समस्या वेळीच गंभीर होण्यापासून वाचवू शकतात. हिरड्यांचा रंग आरोग्याविषयी कशी माहिती देतो, तुम्ही त्यांना कसे ओळखू शकता आणि तुमच्या हिरड्या निरोगी आहेत की नाही हे जाणून घेऊयात.

निरोगी हिरड्या कशा ओळखायच्या?

खूप कमी लोकांना माहित आहे की हिरड्यांचा रंग त्यांच्या आरोग्याचे संकेत देतो. उर्वरित शरीराचे आरोग्य थेट तोंडी आरोग्याच्या स्थितीशी संबंधित आहे. हिरड्यांच्या पोत किंवा रंगात (Colors) कोणताही बदल झाला म्हणजे त्यांची तब्येत चांगली नाही असा होऊ शकतो.

निरोगी हिरड्यांचा रंग कोणता असावा?

निरोगी हिरड्या फिकट गुलाबी रंगाच्या आणि सुजलेल्या आणि रक्तस्त्रावमुक्त असाव्यात. पांढरा किंवा गडद रंग, कोणताही रक्तस्त्राव किंवा जांभळ्या रंगाची छटा हिरड्यांच्या आजाराचे किंवा संसर्गाचे लक्षण असू शकते.

गम रंग आणि अर्थ

लाल हिरड्या

लाल हिरड्या सहसा सुजलेल्या दिसतात आणि अतिशय संवेदनशील असतात. जेव्हा हिरड्या लाल होतात, तेव्हा ब्रश (Brush) करताना, फ्लॉस करताना किंवा इंटरडेंटल ब्रश वापरताना रक्तस्त्राव होतो. हे पीरियडॉन्टल रोगाचे निश्चित लक्षण आहे. या संसर्गास सुरुवातीला हिरड्यांना आलेली सूज म्हणतात, परंतु वेळेत उपचार न केल्यास ते पीरियडॉन्टायटीसमध्ये विकसित होऊ शकते.

गडद हिरड्या

जेव्हा हिरड्या किंचित गडद किंवा तपकिरी रंगाच्या होतात, तेव्हा दोन संभाव्य कारणे असू शकतात. पहिले कारण जास्त सूर्यप्रकाशामुळे होऊ शकते, ज्यामुळे हिरड्या त्वचेच्या इतर भागांप्रमाणेच काळे होतात. आणखी एक कारण म्हणजे तंबाखूमध्ये असलेल्या निकोटीनमुळे हिरड्यांना रंगहीन होऊ शकतो, ज्याला 'स्मोकर मेलेनोसिस' म्हणतात आणि ज्यांना धूम्रपान किंवा तंबाखूची सवय आहे अशा लोकांमध्ये होतो.

पांढरे किंवा फिकट हिरड्या

जर हिरड्या पिवळ्या दिसू लागल्या असतील तर समजून घ्या की त्यात जळजळ सुरू झाली आहे आणि प्लेक तयार होऊ लागला आहे. तथापि, हिरड्या पांढरे किंवा पिवळे होण्याचे आणखी एक कारण म्हणजे व्यक्तीमध्ये लोहाची कमतरता असते. तर, पांढरे ठिपके हिरड्या तोंडाच्या फोडांमुळे किंवा कॅन्कर फोडांमुळे होऊ शकतात. त्यामुळे हिरड्याचा सामान्य रंग बदलल्यानंतर कोणताही रंग दिसू लागला तर लगेच डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.

जांभळ्या हिरड्या

जेव्हा हिरड्यांना आलेली सूज तीव्र होते तेव्हा ते पूर्णपणे जांभळे होऊ शकते. काहीवेळा हिरड्यांच्या काही भागांना झालेल्या दुखापतीमुळेही हे होऊ शकते. प्रथम जांभळ्या डाग त्या भागात दिसतात जिथे संसर्ग ऊतींमध्ये घुसला आहे. जेव्हा हिरड्यांना आलेली सूज पीरियडॉन्टायटीस किंवा पीरियडॉन्टल टिश्यूजच्या जळजळीत विकसित होते तेव्हा लाल हिरड्या पूर्णपणे जांभळ्या होतात, त्यासोबत गंभीर सूज आणि वारंवार रक्तस्त्राव होतो.

तपकिरी हिरड्या

तपकिरी हिरड्या हे स्पष्ट लक्षण आहे की रोग प्रतिकारशक्ती कमकुवत झाली आहे. तणाव, हार्मोनल बदल किंवा जास्त धूम्रपान केल्यामुळे हिरड्या तपकिरी आणि निस्तेज होतात.

काही जिवाणू आणि बुरशीजन्य संक्रमण देखील कारण असू शकतात. संसर्गाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात या समस्येवर शक्य तितक्या लवकर उपचार केले पाहिजेत.

दंतवैद्याकडे कधी जायचे?

हिरड्यांच्या रंगात कोणताही बदल लक्षात येताच किंवा कोणतीही अस्वस्थता जाणवताच, समस्या जाणून घेण्यासाठी त्वरित दंतवैद्याकडे जावे.