Shruti Vilas Kadam
हृदयविकार हा स्त्रियांच्या मृत्यूचा प्रमुख कारण आहे. अनेकदा स्त्रियांमध्ये या आजाराची लक्षणे वेगळी असतात, ज्यामुळे निदान उशिरा होते. रक्तदाब, मधुमेह, धूम्रपान आणि तणाव हे प्रमुख जोखमीचे घटक आहेत.
स्तन, गर्भाशय, अंडाशय, गर्भाशयाच्या मुखाचा (सर्व्हिकल) कर्करोग हे स्त्रियांमध्ये सामान्यतः आढळणारे कर्करोग आहेत. BRCA1 आणि BRCA2 या जनुकांमध्ये बदल झाल्यास स्तन आणि अंडाशयाच्या कर्करोगाचा धोका वाढतो. HPV संसर्गामुळे गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग होऊ शकतो. नियमित तपासणी आणि लसीकरणामुळे या कर्करोगांचा धोका कमी करता येतो.
मेनोपॉजनंतर एस्ट्रोजेन हार्मोनची पातळी कमी झाल्यामुळे हाडांची घनता कमी होते, ज्यामुळे ऑस्टिओपोरोसिसचा धोका वाढतो. या स्थितीत हाडे नाजूक होतात आणि फ्रॅक्चरचा धोका वाढतो. कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डीचा पुरेसा पुरवठा, व्यायाम आणि हाडांची घनता तपासणी यामुळे या आजाराचा धोका कमी करता येतो.
स्त्रियांमध्ये नैराश्य, चिंता, आणि इतर मानसिक आरोग्य समस्या अधिक प्रमाणात आढळतात. हार्मोनल बदल, सामाजिक दबाव आणि इतर कारणांमुळे या समस्या उद्भवू शकतात. समुपदेशन, योग, ध्यान आणि सामाजिक पाठिंबा यामुळे मानसिक आरोग्य सुधारता येते.
ऑटोइम्यून आजारांमध्ये शरीराची रोगप्रतिकारक प्रणाली स्वतःच्या पेशींवर हल्ला करते. लुपस, रूमेटॉइड आर्थरायटिस, स्जोग्रेन सिंड्रोम हे आजार स्त्रियांमध्ये अधिक प्रमाणात आढळतात. या आजारांचे कारण हार्मोनल आणि आनुवंशिक असू शकते.
स्त्रियांमध्ये मधुमेहामुळे हृदयविकार, अंधत्व आणि नैराश्याचा धोका वाढतो. योग्य आहार, नियमित व्यायाम आणि रक्तातील साखरेची नियमित तपासणी यामुळे मधुमेह नियंत्रणात ठेवता येतो.
भारतात ग्रामीण भागातील स्त्रियांमध्ये बायोमास इंधनाचा वापर, दुसऱ्याच्या धूराचा संपर्क आणि कमी बीएमआयमुळे COPD चा धोका वाढतो. या आजाराचे निदान उशिरा होते, ज्यामुळे उपचारात अडचणी येतात. स्वच्छ इंधनाचा वापर आणि नियमित तपासणी यामुळे या आजाराचा धोका कमी करता येतो.