Shruti Vilas Kadam
जेजेरो क्रेटरच्या काठावरील “Jezero Mons” पर्वत एक सक्रिय ज्वालामुखी असल्याचे सिद्ध झाले आहे. ज्याने भूवैज्ञानिक घटनांसह जीवनाच्या संदर्भात महत्त्वाची माहिती दिली आहे.
अंदाजे 3.7 अब्ज वर्षांपूर्वी येथे पाण्याने भरलेली एक मोठी झील होती. जी संभाव्यतः सूक्ष्मजीवांसाठी अनुकूल वातावरण पुरवणारी होती .
Perseverance या रोव्हरने PIXL उपकरणाच्या साहाय्याने– ‘Bills Bay’, ‘Ouzel Falls’ इत्यादी ठिकाणी कार्बोनेट्‍, फॉस्फेट आणि सिलिकांच्या उपस्थितीची नोंद केली आहे — जी जीवशास्त्रासाठी म्हणजेच जीवनाच्या चिन्हांसाठी आवश्यक घटक आहेत .
“Cheyava Falls” या नामांकित खडकात “leopard spots” स्वरूपाचे पाँप्ले (spots) आढळले, जे आयरन-विभक्त आणि फॉस्फेट समलविष्ट आहेत. हे सूक्ष्मजीवांसोबत संबंधित संभाव्य सूचक ठरू शकतात.
Curiosity रोव्हरने Yellowknife Bay मधील 3.7 अब्ज वर्षांच्या खडकामध्ये dodecane, undecane व decane यांसारख्या लांब carbon chain सापडल्या ज्या biological fatty acids वरून तयार झाल्या असण्याची शक्यता आहे.
संशोधनानुसार मंगळावर सूक्ष्मजीवांसाठी उपयुक्त छोटे वेळी पाण्याचा प्रवाह असणारे ‘oases’ अस्तित्वात होते. जे हजारो वर्षे चालणारे होते, पण त्यानंतर ते दशकावर्षौंनंतर कोरडे, निर्जीव प्रदेश बनले होते.
Volcanic पदार्थ व पाण्याचा historic सहवास (ज्यामुळे कार्बोनेट्स तयार झाले) यामुळे Mars वर संभवतः life-supporting वातावरण निर्माण झाले होते. ज्वालामुख्यांच्या क्रिया Life‑ची संभावना वाढवू शकतात.