ब्युरो रिपोर्ट, साम टीव्ही, मुंबई
कुवारा मुलगा मेल्यावर त्याचे प्रतीकात्मक लग्न लावण्याची प्रथा काही ठिकाणी आजही पाहायला मिळते.
ही प्रथा मुख्यतः ग्रामीण भागांमध्ये आणि काही विशिष्ट जाती-धर्मांमध्ये आढळते.
यामागे काही सामाजिक, धार्मिक आणि सांस्कृतिक कारणं असतात. खाली याची प्रमुख कारणं दिली आहेत.
असे मानले जाते की जेव्हा एखादा तरुण मुलगा अविवाहित अवस्थेत मरण पावतो, तेव्हा त्याचे जीवन अपूर्ण राहते. त्याच्या आत्म्याला शांती मिळावी म्हणून लग्न लावले जाते.
लग्न ही जीवनाची एक महत्त्वाची पायरी मानली जाते. म्हणून मृताच्या जीवनातील हे टप्पे पूर्ण करून देण्यासाठी (जणू प्रतीकात्मक रूपात) लग्न लावले जाते.
काही लोकांच्या समजुतीनुसार, अविवाहित आत्मा असंतुष्ट राहतो आणि कुटुंबावर वाईट परिणाम होतो. म्हणून त्या आत्म्याचा ‘मोक्ष’ मिळावा म्हणून लग्न लावलं जातं.
अनेक परंपरांमध्ये मृत्यूपश्चात विधींमध्ये लग्नाचाही समावेश केला जातो, विशेषतः जर मृत व्यक्ती विवाह योग्य वयात असली तर.
ही प्रथा बहुतांश वेळा लोकपरंपरेवर आधारित असते. काही भागांत मृत मुलाचे लग्न झाडाशी, देवीशी किंवा बाहुलीशी लावले जाते.
ही प्रथा आजच्या आधुनिक दृष्टिकोनातून पाहता अंधश्रद्धा मानली जाते, पण ती एका काळी समाजाच्या भावनिक, सांस्कृतिक गरजांशी संबंधित होती. अजूनही काही ठिकाणी श्रद्धेने आणि परंपरेने ही प्रथा जपली जाते.